Mercurio (elemento)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre un elemento quimico; ta atros usos, se veiga Mercurio.
Mercurio
OroMercurioTalio
Cd

Hg

Cn
Información cheneral
Nombre, simbolo, numero Mercurio, Hg, 80
Serie quimicaMetal de transición
Grupo, periodo, bloque 126, d
Colorcolor archent
Peso atomico 200.59(2) g·mol−1
Configuración electronica [Xe] 4f14 5d10 6s2
Electrons por capa 2, 8, 18, 32, 18, 2
Propiedaz fisicas
Faseliquido
Densidat en liquido en o p.f.13.534 g·cm−3
Punto de fusión234.32 K
(-38.83 °C, -37.89 °F)
Punto d'ebullición629.88 K
(356.73 °C, 674.11 °F)
Punto critico1750 K, 172.00 MPa
Entalpía de fusión2.29 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización59.11 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) 27.983 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 315 350 393 449 523 629
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinarombohedrico
Estatos d'oxidación4, 2 (mercurico), 1 (mercuroso)
(oxido liucherament basico)
Electronegatividat2.00 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización 1ª: 1007.1 kJ·mol−1
2ª: 1810 kJ·mol−1
3ª: 3300 kJ·mol−1
Radio atomico151 pm
Radio covalent132±5 pm
Radio de van der Waals155 pm
Atra información
Ordenación magneticadiamagnetico
Resistividat electrica(25 °C) 961nΩ·m
Conductividat termal(300 K) 8.30 W·m−1·K−1
Dilatación(25 °C) 60.4 µm·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(liquid, 20 °C) 1451.4 m/s
Numero CAS7439-97-6
Isotopos mas estables
iso AN Vida MD ED (MeV) PD
194Hg sin 444 y ε 0.040 194Au
195Hg sin 9.9 h ε 1.510 195Au
196Hg 0.15% 196Hg ye estable con 116 neutrons
197Hg sin 64.14 h ε 0.600 197Au
198Hg 9.97% 198Hg ye estable con 118 neutrons
199Hg 16.87% 199Hg ye estable con 119 neutrons
200Hg 23.1% 200Hg ye estable con 120 neutrons
201Hg 13.18% 201Hg ye estable con 121 neutrons
202Hg 29.86% 202Hg ye estable con 122 neutrons
203Hg sin 46.612 d β 0.492 203Tl
204Hg 6.87% 204Hg ye estable con 124 neutrons

O mercurio u, tradicionalment, archent viu,[1] ye un elemento quimico de numero atomico 80. O suyo nombre y abreviadura Hg procedent d'o latín hidrargirium y de hydrargyrus, que a la vegata proviene d'o griego hydrargyros (hydor = augua y argyros = archent).

  1. (es) J Angel Sesma, Ángeles Líbano Zumalacárregui: Léxico comercial en Aragón (Siglo XV), Institución Fernando el Católico, 1982.

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search